with wheat atta

మామూలుగా రవ్వదోశ బొంబాయి రవ్వ, బియ్యప్పిండి, మైదాపిండి కలిపి చేస్తాం కదా. కానీ 'మైదా' వాడకం మంచిది కాదంటున్నారని దానికి alternative ఏం వేస్తే బాగుంటుందా... అని ఆలోచించి మైదా బదులుగా జొన్న పిండి ఒకసారి, గోధుమపిండి ఒకసారి కలిపాను. రెండు ప్రయత్నాలు బాగున్నాయి. ఇంక రెసిపీ అలానే ఫాలో అయిపోతున్నాను. మైదా మానెయ్యదలుచుకున్నవాళ్ళు ఇది కూడా ప్రయత్నించి చూడండి..

మామూలుగా రవ్వదోశకి కావల్సినవి:
బియ్యప్పిండి : ఒక గ్లాసు
మైదా : 3/4 గ్లాసు
బొంబాయి రవ్వ : ఒక గ్లాసు
కాస్త పుల్ల మజ్జిగ : రెండు గ్లాసులు
అల్లం, పచ్చిమిర్చి, ఉల్లిపాయ ముక్కలు,
తురిమిన కేరెట్
జీలకర్ర ఒక చెంచా, 1/4 spoon ఇంగువ

తయారీ:
* బియ్యప్పిండి, మైదా, రవ్వ మూడూ చిలికిన మజ్జిగలో కలిపేసి, జీలకర్ర, 1/4 spoon ఇంగువ, తగినంత ఉప్పువేసి ఓ అరగంట అయినా నాననివ్వాలి. 

* దోశలు వేసే ముందర పిండి గట్టిగా అనిపిస్తే మరిన్ని నీళ్ళు పోసి పిండి బాగా జారుగా చేసుకోవాలి.

* పల్చగా ఉన్న పిండి, పెనం మీద దోశ వేసాకా ఇంక కదపలేము కాబట్టీ వేసేప్పుడే జాగ్రత్తగా వేసుకోవాలి.

* మామూలు దోశ మధ్యలో పిండి వేసి గరిటతో గుండ్రంగా తిప్పుతూ వస్తాము కదా, ఇదేమో పెన మంచుల నుండి గుండ్రంగా పిండి పోసుకుంటూ మధ్యకు రావాలి.

with maida

జొన్నపిండి కలిపిన రవ్వదోశ:
పై పాళ్ళన్నీ అలానే మైదా బదులు జొన్నపిండి కలపడం .అంతే!

 with jowar atta

గోధుమపిండీ కలిపిన రవ్వదోశ: 
మైదా బదులు గోధుమపిండి.. కానీ కాస్త పాళ్ళు తేడా.
 ఇక్కడ: బొంబాయి రవ్వ : 3/4 గ్లాసు 
గోధుమ పిండి : 3/4 గ్లాసు 
బియ్యప్పిండి : ఒక గ్లాసు 
మిగిలినవన్ని పైన చెప్పినవే. 

with wheat atta

టిప్స్: 

* రవ్వ దోశలు వేసే ముందర ఓ గుప్పెడి బొంబాయి రవ్వ పిండిలో కలిపితే దోశలు క్రిస్పీగా వస్తాయి.
* దోశ వేసే ముందర పెనం మీద ఉల్లిపాయ ముక్కలు, అల్లం, మిర్చి వేసేసుకుంటే వెనకవైపు తిప్పి కాల్చినప్పుడు  ఉల్లిపాయ ముక్కలు మాడవు.
* అల్లo తురిమి పిండిలో కలిపేసుకోవచ్చు.
* కేరెట్ అట్టు తీసే ముందర పైన చల్లుకుంటే తురుము మాడకుండా ఉంటుంది.
* మజ్జిగ ఇష్టం లేకపోతే నీళ్ళతో కూడా రవ్వదోశలపిండి కలుపుకోవచ్చు కానీ అర కప్పు మజ్జిగ అయినా కలిపితే రుచి బాగుంటుంది.

ఎప్పుడో కాని దొరకని జున్ను అంటే ఇష్టం ఉండని వారుంటారా? (సాధారణంగా ఉండరు గానీ ఉంటారు.. కొందరు తెలుసు నాకు :)) ఆవు లేదా గేదె ఈనిన తరువాత ఇచ్చే మొదటి మూడు రోజుల తాలూకూ పాలనూ జున్ను పాలు అంటారు. కేనుల్లో తెచ్చి పాలు పోసేవాళ్ళ దగ్గర అడిగితే ఆవు/గేదె ఈనినప్పుడు జున్నుపాలు తెచ్చి పెడతారు. మొదటిరోజు పాలు అయితే ఒకటికి ఒకటి చప్పున మామూలు పాలు కలిపి జున్ను వండుతారు. రెండవరోజు, మూడవ రోజు పాలు అయితే డైరెక్ట్ గా వండేస్తారు.

జున్ను పాలు 

జున్ను తయారీ ఎలాగంటే:

* జున్ను పాలు అర లీటరు ఉంటే, అవి మొదటి రోజువైతే మరో అరలీటరు మామూలు పాలు కలపాలి.

* రెండవరోజు, మూడవ రోజు పాలు అయితే అవి చాలు

* అలా కలిపిన లీటరు పాలకి మూడొందల గ్రాముల బెల్లం తరుగు వేసి, బెల్లం కరిగేదాకా బాగా కలపాలి. మీ రుచికి సరిపడా ఎక్కువ గానీ తక్కువ గానీ బెల్లం వేసుకోవచ్చు .

* బెల్లం బాగా కలిసాకా పాలు వడపొయ్యాలి. బెల్లంలో ఏదన్నా తుక్కు ఉంటే వచ్చేస్తుంది.

* అప్పుడు జున్నుపాలలో పది మిరియాలు బాగా పొడి గొట్టి కలపాలి.
* కొంతమంది ఏలకులు,మిరియాలు కలిపి పొడిచేస్తారు. నేను మిరియాలొక్కటే వేస్తాను. లేదా ఏలకులు. రెండూ కలపను.

* ఇప్పుడు ప్రెషర్ కుక్కర్లో గ్లాసుడు(300lm) నీళ్ళు పోసి, జున్నుపాలు ఉన్న గిన్నెను అందులో పెట్టాలి. కుక్కర్ కి విజిల్ పెట్టకుండా పొయ్యి సిమ్ లో ఉంచి ఒక ఇరవై నిమిషాలు తర్వాత స్టౌ కట్టెయ్యాలి.

* కుక్కర్ మూత తీసి జున్ను లో చాకు గుచ్చి చూడాలి. చాకుకి ఏమీ అంటకపోతే జున్ను తయారయిపోయినట్లే. చాకుకి ఏదన్నా పాలలా అంటితే మరో ఐదుపదినిమిషాలు పొయ్యి మీద ఉంచి ఆపేయాలి.

* తయారైన జున్నుని ఫ్రిడ్జ్ లో పెట్టుకోవచ్చు. వారం రోజుల దాకా పాడవ్వదు.

బెల్లం వేసిన జున్ను

పంచదార జున్ను

'జున్నుపాలు' లేని జున్ను: 

జున్ను పాలు లేకుండా కూడా జున్ను చేస్తారు. బజార్లో అమ్మే 'జున్ను పౌడర్' తో కాదు. కండెన్స్డ్ మిల్క్ తో. 
 ఒక కప్పు హోల్ మిల్క్, 
 అర కప్పు కండెన్స్డ్ మిల్క్, 
పంచదార లేదా బెల్లం తరుగు అరకప్పు, 
 మిరియాల పొడి లేదా ఏలకులు అరచెంచా, 
ఇవన్నీ కలిపేసి పైన చెప్పిన జున్ను లాగే కుక్కర్లో ఓ అరగంట ఉడికించాలి. 
కొందరు ఈ మిక్స్ లో ఒక egg కూడా గిలకొట్టి వేస్తారు. అసలు జున్ను రుచి దీనికి రాదు కానీ ఇది కూడా బానే ఉంటుంది.

పై ఫొటో లోది సన్నగా పెనంపై ఎక్కువ నూనె వెయ్యకుండా కాల్చాను కానీ అసలు దిబ్బరొట్టె అంటే మూకుడులో గానీ మందపాటి ఇత్తడి గిన్నెలో గానీ మందంగా పిండి వేసి రొట్టె ఇంత లావున వచ్చేలా రెందువైపులా ఎర్రగా కాలుస్తారు. మామూలుగా మినపట్టులో మినపప్పు, ఇడ్లీ రవ్వ వేసి కాలుస్తాం కదా, దిబ్బరొట్టె లో ఇడ్లి రవ్వకు బదులుగా బియ్యం రవ్వ వాడతారు. ఉండ్రాళ్ళకు వాడే బియ్యం రవ్వ అన్నమాట. అందువల్ల రొట్టె బాగా పెచ్చుకట్టి కరకరలాడుతూ ఉంటుంది. దీనిలో ఎంత నూనె పోస్తే అంత రుచి..:)


చిన్నప్పుడు మా ఇంట్లో పెద్ద ఇనప ముకుడు ఒకటి ఉండేది అందులో ఇంత లావున మందంగా దిబ్బ రొట్టే వేసి అది నాలుగు ముక్కలు చెసి నలుగురికీ పెట్టేది అమ్మ. అంటే చిన్న చిన్నది నాలుగైదు కాకుండా ఒకే ఒక్కటన్నమాట! ఎర్రగా కాలిన ఆ పెచ్చు నాక్కావాలంటే నాక్కావాలి అని దెబ్బలాడుకుంటూ పెచ్చు తినేసి మధ్యలో ఉన్న భాగాన్ని వదిలేసేవాళ్లం..:)

దిబ్బరొట్టె కు కావాల్సినవి:
* ఒక గ్లాసు మినపప్పు
* రెండు గ్లాసులు బియ్యం రవ్వ(rice rawa)
* తగినంత ఉప్పు
* రొట్టె కాల్చటానికి మూడు నాలుగు చెంచాల నూనె

తయారీ:
* మినపప్పు ఇడ్లీ కి లాగానే మూడు నాలుగు గంటలు నానబెట్టుకుని మెత్తగా గ్రైండ్ చెయ్యాలి.
*  బియ్యం రవ్వ కూడా అలానే నానబెట్టి, గ్రైండ్ చేసిన మినప్పిండిలో ఇడ్లీ పిండి లాగ కలిపేసుకోవాలి.
* మూకుడులో రెండు చెంచాల నూనె వేసి నాలుగైదు గరిటెల పిండి వేసి మూత పెట్టేయాలి.
* మాడకుండా మధ్య మధ్య చూసుకుంటూ ఒక వైపు వేగాకా మరో వైపు తిప్పుకుని మరో చెంచా నూనె వెయ్యాలి.
* రెండు వైపులా ఎర్రగా కాలాగా దింపేసుకోవాలి.
* ఇది చల్లారిపోతే మెత్తబదిపోతుంది. వేడి మీద కరకరలాడుతుంటే రుచి అద్భుతంగా ఉంటుంది.
* కొబ్బరి పచ్చడి, టమాటా చట్నీ దేనితోనైనా దిబ్బరొట్టె తినచ్చు. కొందరు తేనె వేసుకుని కూడా తింటారు.

* మినపప్పు రుబ్బేప్పుడు కొంతమంది మిరియాలు, జీలకర్ర, ఎండు మిర్చి వేసి గ్రైండ్ చేస్తారు. కారమని నేనెప్పుడూ ట్రై చెయ్యలే..:)

ఆకాకరకాయలు అన్ని సీజన్స్ లో దొరకవు. ఈ సీజన్ లో బాగా దొరికుతాయి. ఆంగ్లంలో Spiny Gourd అనీ, నార్త్ లో 'కంటోలా' అంటారు వీటిని. మా చిన్నప్పుడు బజార్లో ఆకాకరకాయ దొరికినన్నాళ్ళూ వీలయినప్పుడల్లా కొంటూండేది అమ్మ. మా ఇంట్లో అందరికీ మహా ఇష్టం. మా అత్తవారి ఇంట్లో అసలు తెలీదంటారు. ఆకాకరకాయ తెలిదన్నవాళ్లందరికీ ఆనందరావు కథ చెప్తుంటాను నేను. "ఆనందరావు ఆకాకరకాయ" అని ఓ కథ చదివానెప్పుడో.. ఎంటంటే..

ఒక ఆనందరావుకి ఆకాకరకాయలంటే మహా ఇష్టంట. పెళ్ళయిన కొత్తల్లో ఓ రోజు కొనుక్కొచ్చి భార్య కిచ్చి వండమన్నాడట. ఆవిడకు ఆకాకరకాయ అంటే తెలీదుట. ఎలా వండాలో అంతకన్నా తెలీదుట. తోచినట్లు చేసిందట. ఎంతో ఆత్రంగా కూర తిందామని ఆనందరావు కంచం ముందు కూచున్నాట్ట. ఆవిడ ఓ చెంచాడు కూర వేసిందిట. ఇదేమిటన్నాడుట.. అప్పుడు ఆవిడా, నేనివెప్పుడూ చూళ్ళేదు.. బయట గరుకుగా ఉందని పెచ్చు తీసేసాను. లోపల గింజలు ఉన్నాయని అవి తీసేసాను. ఇక ఇంతే కూర అయ్యిందందిట... పాపం ఆనందరావు! అయ్యగారికి ఆకాకరకాయ తెలియకపోయినా నాకు వండుకోవడం వచ్చు కాబట్టి ఆనందరావులాంటి ఇబ్బంది లేదు నాకు :)

ఆకాకరకాయ కాకరకాయలాగానే ఉంటుంది కానీ బయట బాగా గరుగ్గా ఉంటుంది కాబట్టి బాగా కడిగి వాడాలి. సన్నగా నిలువుగా చీరచ్చు లేదా చిన్న చిన్న ముక్కలు తరగచ్చు. వాటితో మూడు నాలుగురకాయ కూరలు వండచ్చు. గింజ ఎక్కువ పట్టని లేత కాయలు చూసి కొనుక్కుంటే ముదిరిన గింజలు పళ్ళల్లో ఇరుక్కోకుండా, రుచిగా ఉంటుందీ కూర.

1. ఆకాకరకాయ వేపుడు:

* సన్నగా పొడుగ్గా కాని చిన్న ముక్కలుగా గాని తరిగి ఆకాకరకాయలు డైరెక్ట్ గా ఫ్రై చేసుకోవచ్చు. లేదా ఒక్క విజిల్ వచ్చేదాకా ప్రెజర్ కుక్ చేసి తర్వాత ఒకటి రెండు చెంచాల నూనెలో ఫ్రై చేయచ్చు. ఇలా అయితే తక్కువ ఆయిల్ లో వేయించినట్లు అవుతుంది. ప్రెజర్ కుక్ చేసేట్లయితే నీళ్లు ఎక్కువ పొయ్యకూడదు. ఒక్కటే విజిల్ రాగానేతీసెయ్యాలి. లేకపోతే ముక్కలు పేస్ట్ అయిపోతాయి.

ఉడికించిన ఆకాకరకాయ

* ముక్కలు వేగాకా రెండు చెంచాల నూనెలో కాస్తంత వేయించి తగినంత ఉప్పు,కారం వేసుకుని దింపేయచ్చు.

* వేపుడు కాస్త స్పైసీ గా కావాలనుకుంటే అర చెంచా ఆమ్చూర్ పౌడర్(dried mango powder), చిటికెడు పసుపు, అర చెంచా ధనియాల పొడి, అర చెంచా జీలకర్ర పొడి వేసి బాగా కలిపి ఆపేయాలి.


2. ఆకాకరకాయ తీపి కూర:

* ఆకాకరకాయ ముక్కలు తగినంత ఉప్పు వేసి ఒక్క విజిల్ వచ్చేలా పెజర్ కుక్కర్లో ఉడికించాలి, లేదా విడిగా మూకుడులో కొద్దిగా ఉడకబెట్టి దింపుకోవాలి.

* తర్వాత ఆవాలు,జిలకర్ర, మినపప్పు,సనగపప్పు, ఇంగువ పోపు పెట్టి, ఉడికిన ఆకాకరకాయ ముక్కలు వేసేసి, అరకప్పు తురిమిన పచ్చి కొబ్బరి ,రెండుమూడు చెంచాల బెల్లం తరుగు వేసి, బెల్లం కరిగాగా కూర బాగా కలిపి స్టౌ ఆపేయాలి.

౩. ఆకాకరకాయ ఉల్లికారం:

* పావుకేజీ ఆకాకరకాయలకి మూడు మీడియం సైజ్ ఉల్లిపాయలు తీసుకోవాలి.

* ఉల్లిపాయ ముక్కలు తరిగి కారం,ఉప్పు,రెండు వెల్లుల్లిపాయలు(ఇష్టమైతేనే), అరచెంచా జీలకర్ర,  చిటికెడు పసుపు, చిటికెడు ఇంగువ వేసి మెత్తగా గ్రైండ్ చెయ్యాలి.

* ఆకాకరకాయ ముక్కలు ముందుగా కాస్త ఉప్పు,పసుపు వేసి ఉడకబెట్టేసుకోవాలి.

* మూకుడులో రెండు చెంచాల నూనె వేసి గ్రైండ్ చేసిన ఉల్లి కారం ముద్ద వేసి కాస్త పచ్చివాసన పోయేదాకా వేగనివ్వాలి. 

* తర్వాత ఆకాకరకాయ ముక్కలు వేసి, కూర బాగా దగ్గర పడేదాకా మధ్య మధ్య కలుపుతూండాలి. 

* ఉల్లికారం ముందు వేగిపోతుంది కాబట్టి ఓ ఐదునిమిషాల్లో కూర అయిపోతుంది.

4. stuffed ఆకాకరకాయ:

 * బేసిక్ గా ఇది ఓ స్నాక్ ఐటెం అనచ్చు. డీప్ ఫ్రై చెయ్యాలని నేనెప్పుడూ ప్రయత్నించలేదు కానీ విధానం తెలుసు. తురిమిన ఫ్రెష్ కొబ్బరి, వేరుశనగ(పల్లీ) పొడి, ఉప్పు ,కారం, అల్లం వెల్లుల్లి పేస్ట్,కొత్తిమీర బాగా కలిపి ఈ ముద్దని ఆకాకరకాయ సగానికి చీరి, గింజలు తీసేసి అందులో కూరాలి.

* ముప్పవు కప్పు శనగపిండి, పావు కప్పు బియ్యప్పిండి,చిటికెడు వంటసోడా, ఉప్పు, కారం కలిపి కాసిని నీళ్లతో బజ్జి పిండిలా కలుపుకుని ఇందాకా స్టఫ్ చేసిన ఆకాకరకాయలు ఈ బజ్జి పిండిలో ముంచి డీప్ ఫ్రై చెయ్యాలి.

* ఇవి బజ్జీల్లా అప్పటికప్పుడు ఏ టమాటా సాస్ తోనో కొత్తిమీర చట్ని తోనో తింటే బాగుంటాయి.

--------------------------------

టిప్:
కాకరకాయ లాగానే ఆకాకరకాయ కూడా బాగా వేడి చేస్తుంది కాబట్టి వేడివేడి చేసే తత్వం గలవాళ్ళు ఈ కూర తిన్నప్పుడు మజ్జిగ తాగడమో, కొబ్బరినీళ్ళు తాగడమో చేస్తే వేడి చెయ్యకుండా ఉంటుంది.